Het is zomer, temperaturen stijgen en daarmee ook de kans op blauwalg op zwemlocaties. Blauwalgen behoren tot het regnum-bacteriën en worden ook Cyanobacteriën genoemd. Blauwalgen zijn kleine organismen die overal in de hele wereld voorkomen, niet alleen in zoet- en zoutwater maar ook in het sediment, hete geisers of zoutvlakten. Het zijn dus echte overlevers. Blauwalgen hebben over het algemeen een voorkeur voor warme temperaturen, het liefst hoger dan 20 ºC en weinig wind. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, zijn blauwalgen groen, blauw en zelfs rood van kleur.

Blauwalgen zijn ook vaak in staat met de vorming van gasvacuolen (luchtkamers) hun drijfvermogen te reguleren. Dat hebben ze voor op de overige algensoorten. Hierdoor zijn ze succesvoller en kunnen ze in heel hoge aantallen voorkomen in de vorm van drijflagen.

Gevaar van blauwalgen

Naast het feit dat de drijflagen er over het algemeen niet aantrekkelijk uitzien voor recreanten en zwemmers, kunnen drijflagen veel overlast veroorzaken, zoals stank. Door de afbraak van bacteriën neemt het zuurstofgehalte af, waardoor vissen massaal sterven. De drijflagen beperken ook het doorzicht, met negatieve gevolgen voor waterplanten.

Maar het grootste gevaar van Cyanobacteriën is dat ze bij hevige bloeien in staat zijn om gifstoffen (cyanotoxies) te produceren. Vergiftiging door blauwalgen is meestal niet direct te merken, de symptomen openbaren zich vaak pas na uren, of zelfs een dag later. Maar het is zeer verraderlijk, afhankelijk van het type en de hoeveelheid toxine kan een grote volwassen hond soms zelfs binnen luttele uren sterven.

Bekende symptomen zijn: hoofdpijn, huiduitslag, maagkramp, misselijkheid, braken, diarree, koorts, een pijnlijke of rode keel, oorpijn, oogirritaties, lopende neus of gezwollen lippen of neurologische klachten. Vooral kleine kinderen zijn vaak slachtoffer, omdat ze onbewust dingen in hun mond stoppen. Dieren zijn door hun hapgedrag ook kwetsbaar voor het innemen van blauwalgen. In tegenstelling in tegenstelling tot andere landen zijn er in Nederland tot nu toe geen menselijke sterfgevallen voorgekomen.

Zwemwaterseizoen en blauwalg analyses

Het zwemwaterseizoen loopt jaarlijks van 1 mei tot 1 oktober. In die maanden wordt de waterkwaliteit van de zwemwaterlocaties gecontroleerd, zodat de waterschappen een uitspraak kunnen doen over de veiligheid van een zwemlocatie. Dat doen we door alle zwemwaterlocaties van onze waterschappen elke twee weken te bemonsteren en te analyseren. In het geval van een afwijking worden de betreffende locaties altijd diezelfde week nog opnieuw bemonsterd. Zo blijven we monitoren hoe de afwijking zich ontwikkelt en wanneer het zwemwater wel weer veilig voor recreatie is.

Benieuwd waar veilig gezwommen kan worden? Ga naar www.zwemwater.nl voor alle zwemlocaties.